Η έννοιατης θέλησης είναι μια παρεξηγημένη έννοια στη σύγχρονη εποχή.
Πολλές φορές λέμε: ατσαλένια θέληση, αν θέλω μπορώ, η θέληση κινεί βουνά, θέλει με λύσσα, κτλ, προσδίδοντας με αυτά ένα επιπλέον χάρισμα στον σύγχρονο άνθρωπο.
Όμως, όταν σφίγγουμε τα δόντια για να προχωρήσουμε κάτι δεν λειτουργεί, αυτή η θέληση είναι ελαττωματική και θάπρεπε κανονικά να μας προβληματίσει.
Η ουσία της θέλησης, αυτό που κινητοποιεί τον άνθρωπο και του χαρίζει δημιουργικότητα, είναι η επιθυμία. Όταν υπάρχει αυθεντική επιθυμία υπάρχει και αυθεντική θέληση. Ας το δούμε με ένα παράδειγμα.
Η μελέτη σε ένα φοιτητή για την σχολή του μπορεί να γίνεται αβίαστα και αποδοτικά, ενώ για έναν άλλο στην ίδια σχολή να απαιτεί πολύ κόπο και πολύ προσπάθεια. Το ερώτημα εδώ θα ήταν ποιος έχει περισσότερη θέληση; αυτός που λειτουργεί αβίαστα η αυτός που σφίγγει τα δόντια για να προχωρήσει;
Για τον φοιτητή που κουράζεται να ανταποκριθεί στα μαθήματα του, 7 φορές στις 10 του λείπει η πραγματική επιθυμία. Άρα του λείπει και η πραγματική θέληση. Δεν του λείπει πιθανόν το πείσμα, το φιλότιμο, η αυτοεκτίμηση, η ότι άλλο, αλλά σίγουρα του λείπει η βαθύτερη αρμονία σε αυτό που επιχειρεί αλλά και η αρμονία σ αυτό που είναι, άρα και η θέληση με την αυθεντική έννοια του όρου.
Πως θα βρει κανείς την ψυχική αρμονία που του λείπει; Και από την άλλη του λείπει όντως η εσωτερική αρμονία και σε ποιο βαθμό;
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι πάντα και μόνο υποκειμενικές. Κανείς απ έξω δεν μπορεί να πει σε κανένα την αλήθεια που μόνο ο ίδιος γνωρίζει (έστω και ασυνείδητα). Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να υποδείξουμε έναν άλλο τρόπο σκέψης – αξιολόγησης των πραγμάτων. Και φυσικά να υποδείξουμε την ψυχανάλυση σαν τον μοναδικό τρόπο γι αυτόν που θέλει να ανακαλύψει την δική του αλήθεια.